Ticaret Bölümü

Dolaşım Belgeleri

A.TR Dolaşım Belgesi Nedir?
 
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye-Avrupa Topluluğu gümrük birliği uyarınca, işlenmiş tarım ürünleri de dahil olmak üzere sanayi ürünlerinde serbest dolaşıma ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli koşulların yerine getirilmiş olması halinde, ihracatçının veya gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisinin talebi üzerine gümrük idareleri ya da bu idarelerce yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenen belgelerdir.

Tamamen Türkiye’de veya AB’de elde edilmiş eşya, Türkiye veya AB’de ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi veya eş etkili vergi veya resimleri tahsil edilmiş ve bu vergi veya resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış olan üçüncü ülkeler çıkışlı mallar, Türkiye’de veya AB’de serbest dolaşım durumunda sayılır.

Türkiye-Avrupa Birliği (AB) gümrük birliği gümrük bölgesinde, serbest dolaşımda bulunan eşya için ihracatçı ülke yetkili makamlarınca düzenlenmiş ve gümrük idaresince vize edilmiş A.TR dolaşım belgesi muhteviyatı eşyanın Türkiye-AB gümrük birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesi için ayrıca bir menşe belgesi gerekmemektedir. Ancak, her ne sebeple olursa olsun ithalatçının ihracatçıdan eşyanın menşe statüsünü kanıtlayacak bir belge talep edilmesi halinde, serbest dolaşımda bulunan eşyanın tercihsiz menşe statüsünü kanıtlamak üzere menşe şahadetnamesinin; tercihli menşe statüsünün ispatı için ise yürürlükteki “Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın Tercihli Menşe Statüsünün Kanıtlanmasına Dair Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde Tedarikçi Beyanının düzenlenmesi olumlu mütalaa edilmektedir.

A.TR Dolaşım Belgesi Hangi Ülkelerle Ticarette Kullanılır?
Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan,  Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan
 
Not: A.TR Dolaşım Belgesi satış, onay ve saklanmasına ilişkin işlemler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Tarafından Bastırılan A.TR Dolaşım Belgesi Satış ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.
 

EUR-MED Dolaşım Belgesi PAAMK (Pan Avrupa Akdeniz Kümülasyonu)’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında kullanılan menşe ispat belgesidir.

PAAMK sistemi;

AB-EFTA-Türkiye ve bazı Akdeniz ülkelerinin dahil olduğu bir çapraz kümülasyon sistemidir. PAAMK sistemine dahil tüm ülkelerin arasında serbest ticaret anlaşması, bu anlaşmaların hepsinde (ikili ticaret hariç) aynı menşe kurallarının uygulanması gerekmektedir. Sistemin işlemesi için PAAMK sistemine dahil en az 3 ülke arasında STA(Serbest Ticaret Anlaşması) tamamlanmalıdır.

Bu bağlamda;

3 ÜLKENİN TARAF OLDUĞU ÇAPRAZ KÜMÜLASYON

TR + İSRAİL + AB(GB. Eşyası için)
TR + İSRAİL + AB(tarım ürünleri için)
TR + FAS +AB (GB. Eşyası için)
TR + FAS +AB (tarım ürünleri için)
TR + TUNUS + AB(GB. Eşyası için)
TR + TUNUS + AB(tarım ürünleri için)
TR + MISIR + AB (GB. Eşyası için)
TR + MISIR + AB (tarım ürünleri için)
TR + MISIR + TUNUS
TR + MISIR + FAS
TR + TUNUS + FAS

4 ÜLKENİN TARAF OLDUĞU ÇAPRAZ KÜMÜLASYON

TR + MISIR + FAS + AB (GB. Eşyası için)
TR + MISIR + FAS + AB (tarım ürünleri için)
TR + TUNUS + FAS + AB (GB. Eşyası için)
TR + TUNUS + FAS + AB (tarım ürünleri için)
TR + TUNUS + FAS + MISIR

5 ÜLKENİN TARAF OLDUĞU ÇAPRAZ KÜMÜLASYON

TR + MISIR + FAS +AB(GB. Eşyası için) + TUNUS
TR + MISIR + FAS +AB(tarım ürünleri için) + TUNUS
TR + TUNUS + FAS + İSRAİL + SURİYE + MISIR + ÜRDÜN

Arasındaki tercihli ticarette EUR-MED Dolaşım Belgesi kullanılmaktadır. Başvuru için, Türkçe fatura, taahhütname ve ihraç edilecek eşya yabancı menşeli ise ihracatçı beyanı eklenmesi zorunludur.

/bolumlerimiz/ticaret-bolumu/dolasim-belgeleri/eur-med-dolasim-belgesi/

EUR.1 Dolaşım Sertifikası Nedir?
EUR.1 Dolaşım Sertifikası eşyanın menşe ülkesini gösteren belgedir. Menşeli ürünlerin Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki tarım ürünleri ticaretine ilişkin 1/98 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Karar hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere düzenlenir.

EUR.1 Dolaşım Sertifikası Hangi Ülkelerle Ticarette Kullanılır?
1. Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkeler ile AKÇT ürünleri ve tarım ürünleri ticaretinde kullanılır. (Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Yunanistan)

2. Türkiye’nin serbest ticaret anlaşması imzaladığı ülkelerle olan ticaretinde kullanılır.
EFTA üyeleri (İzlanda, İsviçre, Norveç, Lihtenştayn), İsrail, Makedonya, Bosna-Hersek, Tunus, Filistin, Fas, Suriye(Serbest Ticaret Anlaşması askıya alındı. Menşe Şahadetnamesi düzenlenecektir.), Mısır, Arnavutluk, Gürcistan, Karadağ, Sırbistan, Şili, Ürdün (1 Aralık 2009 tarihinde imzalanarak  1 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye-Ürdün Serbest Ticaret Anlaşması, Ürdün’ün fesih bildiriminde bulunması üzerine 22 Kasım 2018 tarihinde sona ermiş ve taraflar arasındaki tercihli ticaret rejimi ortadan kalkmıştır.), Morityus, Faroe Adaları, Moldova, Kosova

 Eur.1 Dolaşım Sertifikasındaki Kutulara Yazılacak Hususlar
Eur.1 Dolaşım Sertifikasındaki Kutulara Yazılacak Hususlar (Ek:11) verilmiştir.

 FORM A Özel Menşe Şahadetnamesi Nedir?
Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi (GPS) çerçevesinde bazı ülkeler tek taraflı olarak ülkemizden yaptıkları ithalatta gümrük vergisi indirimi uygulamaktadır.
 
FORM A Özel Menşe Şahadetnamesi Hangi Ülkelerle Ticarette Kullanılır?
Söz konusu Sistem çerçevesinde gümrük vergisi indiriminden yararlanılabilmesi için ABD, Kanada, Yeni Zelanda, Japonya, Ukrayna, Kazakistan, Beyaz Rusya  ve Rusya Federasyonu  “Form A” menşe şahadetnamesi düzenlenmesini istemektedir.

ABD ve Avustralya GTS uygulamakla birlikte, FORM.A belgesi doldurulması zorunlu değildir. Kanada ve Yeni Zelanda resmi tasdik istememektedir. Belgenin ihracatçı tarafından doldurulması yeterlidir. 8 no.lu hane malın tamamıyla Türk Menşeli (%100 Türk malı) olması durumunda tüm ülkeler için “P” harfi yazılacaktır. Diğer durumlarda; Rusya Federasyonu, Beyaz Rusya ve Ukrayna için “Y” harfi ile Türk Menşeli olmayan ithal girdinin ihraç edilen malın FOB fiyatı içindeki yüzde payı ile birlikte yazılacaktır. (Örnek: “Y”20%). Japonya için “W” harfi ile malın GTİP no.sunun ilk dört rakamı birlikte yazılacaktır. (Örnek: “W”96.18) Kanada için “F” harfi yazılacaktır. Avustralya için 8. Kutu boş bırakılacaktır.
 
 “Form A” menşe şahadetnameleri yalnız İngilizce veya Fransızca olarak düzenlenmelidir (Rusya Federasyonu için Rusça düzenlenebilir). Adresler dışında Türkçe ifadeye yer verilmemelidir.

Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik (30.01.2015 t. 29252 s. R.G.) ile Türkiye Cumhuriyeti ve İran İslam Cumhuriyeti arasında yapılacak ticarette, eşyanın tercihli menşeini ispat etmek üzere, Gümrük İdaresi’nce ya da bu idare tarafından yetki verilen kuruluşlarca düzenlenip gümrük idarelerince vize edilen belgedir.

Sadece İRAN İSLAM CUMHURİYETİ’ne düzenlenir.

Menşe Şahadetnamesi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu´nun 17 ila 21 inci maddeleri ile buna bağlı Gümrük Yönetmeliği´nin 23 ila 33 üncü maddeleri çerçevesinde düzenlenir.

Menşe Şahadetnamesi, İhraç konusu eşyanın akit ülke menşeli olduğunu veya gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildiren belgedir.
Gümrük işlemleri, ülkeler arasında mevcut ticaret anlaşması hükümlerine göre yapılmakta olduğundan, örneğin malın gönderildiği ülkede tercihli gümrük rejiminden yararlanması veya konulan kota sınırlamasının dolup dolmadığının belirlenmesi için gümrüğe gelen malların menşelerinin belirlenmesi gerekir.

Ticaret Bölümü, Menşe Şahadetnamelerinin, tasdiki ve diğer işlemlere yönelik taleplerini yerine getirmektedir.

Menşe Şahadetnamesinin Düzenlendiği Ülkeler
Menşe Şahadetnamesi tek başına tüm ülkelere düzenlenebilir.

Ticaret Bölümü Tarafından Yapılacak Tasdik İşlemleri
İhracatçılar veya kanuni yetkili temsilcileri tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde doldurulan ve imza edilen menşe şahadetnamesi, Türkçe faturanın kaşelenip imzalanmış bir fotokopisi ile birlikte Ticaret Bölümüne verilir.
a) Ticaret Bölümü, Menşe Şahadetnamesinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, belgede kayıtlı eşyanın ilgili mevzuat uyarınca hangi ülke menşeli olduğu hususunda, ihracata ait diğer evrakları da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra tasdik işlemini tamamlar.
b) Tasdik işlemleri tamamlandıktan sonra, menşe şahadetnamesinin “3. Nüshası ve başvuru formu ile fatura fotokopisi, dilekçe ve tevsik edici diğer belgeler alıkonularak. İlk iki nüshası ihracatçıya ya da yetkili kanuni temsilcisine verilir.

Menşe Şahadetnamesinin Tasdiki İçin Ticaret Bölümümüz Tarafından İstenecek Evraklar
-Yurtdışına kesilen, Türkçe fatura fotokopisi
-Üretici Firmaların, Kapasite Raporu
-Üretici Firma Değilse, İmalatçı Faturası
-Eşya ithal edilmişse, İthalat Beyenamesi, İthalat faturası, Gümrük vezne alındısı

Menşe Şahadetnamesindeki Kutulara Yazılacak Hususlar
Menşe Şahadetnamesindeki Kutulara Yazılacak Hususlar (Ek:20) verilmiştir.

Menşe Şahadetnamesinin Düzenlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Menşe Şahadetnamesi, eşliğinde yapılan ihracat işlemlerinde, eşyanın varış ülkesi ile ticaret yapılan ülkenin farklı olması durumunda: belgenin alıcıya ilişkin kutusuna, sevkiyatın yapılacağı ülke ve ilgili firmanın unvanı ile detay bilgilerinin yanı sıra “in the name of………” ibaresinin yazılması koşuluyla, ihracat beyannamesinde bildirilen alıcı firma da belirtilebilir. Ayrıca, ithalatçı firma tarafından, “in the name of………” ibaresinin alıcı ile ilgili bilgilerin kaydedildiği kutu yerine ihracatçı ile ilgili bilgilerin yer aldığı kutuya dercedilmesi de mümkündür.
İhracat gereği menşe şahadetnamesinin aslından başka, bir veya birkaç takım olarak aynı suret isteniliyorsa, bütün takımların içeriğinin, aslına uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Fotokopi olarak düzenlenen suretlerin tasdik işlemi yapılmamaktadır.

Menşe Şahadetnamesinin başvuru formu 8. sütununun sağ alt köşesinin firma yetkilisi tarafından imzalanıp, kaşelenmesi gerekmektedir.

D-8, Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye’den oluşan Gelişen Sekiz Ülkenin (Developing Eight /D-8) oluşturduğu ve 15 Haziran 1997 tarihinde “İstanbul Deklarasyonu” ile kurulduğu bir örgüttür.

13 Mayıs 2006 tarihinde Endonezya’da imzalanan “D-8 Üye Devletleri Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması” 18.04.2011 tarihli ve 2011/1681 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmıştır.  T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik” 24.05.2016 tarihli ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Yönetmelik 01.07.2016 tarihinde yürürlüğe girmesi sebebiyle, D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşmasını onaylayan 6 ülke (İran, Malezya, Nijerya, Endonezya, Pakistan ve Türkiye) arasında tercihli ticaret kapsamında yapılacak ticarette 01.07.2016 tarihinden itibaren D-8 Menşe İspat Belgesi’nin kullanılmaya başlanmıştır.

D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşmasını onaylayan ülkeler; İran, Malezya, Nijerya, Endonezya, Pakistan ve Türkiye’dir.

Bangladeş ile Mısır D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması’na taraf ülkeler arasında henüz yer almamaktadır.

İhracat

Malezya, Endonezya, Pakistan, İran ve Nijerya Taviz Listeleri

İlgili Mevzuat:

D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik

Türkiye-İran Tercihli Ticaret ve Türkiye – Malezya Serbest Ticaret Anlaşmaları yürürlükte olup; söz konusu ülkeler için hazırlanan Menşe dolaşım belgelerinin kullanımına devam edilecektir.

Menşe Şahadetnamesi Formu Nedir?
Menşe Şahadetnamesi, eşyanın menşe ülkesini gösteren belgedir. Tercihsiz ticarette kullanılan ve malın menşeini belirlemek üzere ithalatçı ülkenin istemi üzerine düzenlenen belgedir. Belgenin yasal dayanağı ise 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Uygulama Yönetmeliğidir.

Odalarca Dolaşım Belgeleri Vize İşlemi Esnasında Talep Edilecek Tevsik Edici Belgeler

1.   İhracatçı firma Odaya kayıtlı değil ise, bağlı bulunduğu Odadan kayıtlı olduğuna dair belge.
2.   Eşyaya ait satış faturasının bir örneği
3.   Şayet ürün tamamen Türkiye’de elde edilmiş ise, temin ediliş faturaları veya müstahsil makbuzları
4.  Ürün tamamen Türkiye’de elde edilmemişse ürünün bünyesine giren üçüncü ülke menşeli girdinin nereden temin edildiği ve üzerinde ne tür bir işlem yapıldığına dair imalatçı beyanı
5.  Üretici firma kapasite raporu

Malezya – Menşe Belgesi Nedir?

10.07.2015 tarih 29412 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile Malezya Serbest Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik’e istinaden 01.08.2015 tarihinden itibaren “Menşe Belgesi” düzenlenecektir.

Bu kapsamda, Malezya’ya “tercihli ticarete” konu olacak eşyanın menşeinin, anlaşmada yer alan menşe kuralları uyarınca söz konusu Menşe Belgesinin (Certificate Of Origin) ibrazı suretiyle tevsik edilecektir.

Sadece MALEZYA için düzenlenir.

TOBB’dan gelen yazıda, dolaşım ve menşe belgelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi onaylanması ve vize edilmesine ilişkin eylemin hayata geçirilmesine yönelik Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan uygulama takvimi uyarınca 14 Mayıs 2018 tarihinde A.TR Dolaşım Belgelerinin tam otomasyona geçmesinin planlandığı kaydedilmişti.

A.TR Dolaşım Belgelerinin sağlıklı ve güvenli bir şekilde tam otomasyona geçirilmesini teminen ekte firmalar ve gümrük müşavirleri için hazırlanan Menşe ve Dolaşım Belgeleri Otomasyon Sistemi (MEDOS) kullanım kılavuzu yer almaktadır.

TR – AZ Menşe İspat Belgesi 

Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik (19.03.2021 t. 31428 s. R.G.) ile Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti arasında yapılacak ticarette, eşyanın tercihli menşeini ispat etmek üzere, 1 Mart 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe konan, Gümrük İdaresi’nce ya da bu idare tarafından yetki verilen kuruluşlarca düzenlenip gümrük idarelerimizce vize edilen belgedir.

Düzenleme Şekli

• İhracatçı veya yetkili temsilcisi,  Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunu kurallara uygun olarak, Akit Tarafların resmi dillerinden birinde veya İngilizce olarak ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurur. Eğer el yazısı kullanılırsa matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılabilir. Eşyanın tanımı, bu amaçla ayrılmış ekli formların 8 no.lu kutusunun içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır.
• Menşe Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile diğer koşulların yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur.
• Menşe Belgesi Onaya gönderildiğinde, Odamız, ürünlerin menşe statüsünün ve diğer koşulların yerine getirildiğinin kontrolü için her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptir.

Ticaret ve Sanayi Odalarınca Yapılacak Tasdik İşlemleri

İhracatçılar veya gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcileri tarafından yukarıda belirtilen kurallara ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak doldurulan, e-imza ile elektronik ortamda Oda onayına gönderilen dolaşım belgeleri, yurt dışı satış faturası ve tevsik edici diğer belgeler ile imalatçı firmanın farklı olması durumunda imalatçı faturası elektronik ortamda Oda onayına gönderilen belge ile birlikte Odaya elektronik ortamda iletilir.

• Odalar, sertifikaların kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip, gerekiyorsa sertifikada kayıtlı eşyanın ilgili mevzuat uyarınca Türkiye menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda tevsik edici diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
• Oda tarafından e-imza ile onaylanan belgelere Ticaret Bakanlığı tarafından bir referans numarası oluşturulur. Söz konusu referans numarası gümrük beyannamesi üzerinde beyan edilerek beyanname Bakanlık tesciline gönderilir. Bakanlık tarafından tescil edilen beyanname numarası ile referans numarası sistem üzerinden eşleştirilerek belge vizelenmek üzere elektronik ortamda Ticaret Bakanlığına gönderilir. Bakanlık tarafından vize işlemi gerçekleştirilen belgenin bütün onay işlemleri tamamlanmış olmaktadır. Onay süreci tamamlanan belge yeşil meneviş desenli evrak üzerine çıktı alınır, 12 nolu hane üzerine ihracatçı veya yetkili kanuni temsilcisi tarafından kaşelenen ve imzalanan belgenin bir fotokopisi arşivlenerek belgenin bütün süreçleri tamamlanır.

Oda Tarafından Tasdik Edilen Menşe Belgesinin Değiştirilmesi veya Belgenin İptali

Tasdik edilen bir Menşe Belgesinin düzeltilmesi/iptali, bu düzeltme/iptal işleminin eşyanın yurt dışı çıkış beyannamesinin tescil edilmesinden önce mümkündür.

Onaylanmış Dolaşım belgelerinde düzeltme için belgelerin onayının iptal edilmesi gerekmektedir. Onay iptal talebi Odaya MEDOS üzerinden bildirilir. Oda, belgelerin onayını iptal ettikten sonra ihracatçı firma ya da kanuni temsilcisi gümrük müşavirinin, düzeltilmiş belgeyi onay sürecini tekrar başlatmak üzere Oda onayına sunması gerekmektedir. Oda tarafından gerekli incelemelerin sonucunda tamamen mevzuata uygun bulunduğu saptandıktan sonra belgenin elektronik onayı yapılır.

Menşe Belgelerinin Eşyanın İhracından Sonra Verilmesi

Eşyanın ihracı sırasında unutulma, yanlışlık, ihmal veya özel şartlar nedeniyle Menşe Belgesi düzenlenmediği hallerde, eşyanın ihracından sonra da Menşe Belgesi düzenlenebilir.

Menşe Belgesinin verilmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatçı ülke Gümrük İdaresince kabul edilmemiş olduğunun ilgili Oda ve Gümrük İdarelerine ispat edilmesi halinde de dolaşım belgesi sonradan düzenlenebilir.

Bu durumda ihracatçı:

• MEDOS sistemi üzerinden “İhracattan Sonra Belge Düzenleme” başlığını kullanarak belge oluşturma işlemlerini gerçekleştirir.
• Normal ihracat işlemleri için düzenlenen belgeye ek olarak gümrük çıkış beyanname numarasın ve tarihini elektronik sisteme eklenmesi gerekmektedir.

İhracattan sonra verilen Menşe Belgelerinin 7 Nolu “Gözlemler” hanesine elektronik onay sistemi tarafından  “SONRADAN VERİLMİŞTİR” ibaresi yazılır.

İkinci Nüsha Sertifika Düzenlenmesi

Menşe Belgesinin çalınması, kayıp veya zayi edilmesi halinde, ihracatçı, elektronik onay sistemi üzerinde İkinci nüsha belge onayı menüsünden sadece zayi olan ilk belgenin seri numarası ve onay tarihi ile yeni kullanılmak istenen belgenin seri numarasını yazarak ikinci nüsha belge başvurusunu yapabilir. İkinci nüsha belge başvurusu için ihracata ilişkin bilgilerin tekrar yazılmasına gerek bulunmamaktadır. İkinci nüsha talepleri Oda onayına gelmeksizin sistem tarafından otomatik olarak onaylanmakta ve belge doğrudan gönderime hazır olarak baskıya hazır hale gelmektedir.

Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha dolaşım belgelerinin 7 Nolu “Gözlemler” bölümüne elektronik onay sistemi tarafından “İKİNCİ NÜSHA” ibaresi yazılır.

Sertifikaların İbraz Süreleri ve İbraz Sürelerinin Uzatılması

• Menşe Belgesi, ihracatçı ülkedeki vize tarihinden itibaren 12 ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmelidir.
• Son ibraz tarihinden sonra ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilen menşe belgeleri, bu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz edilmemesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde, tercihli muamele uygulama üzere kabul edilebilir.
• Diğer geç ibraz hallerinde, ithalatçı ülkenin Gümrük İdaresi, eşyanın belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
• Menşe belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli muameleden yararlanması için, bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanunu temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması gerekmektedir.
• İlgili Gümrük İdaresi, durumu bağlı olduğu Başmüdürlüğe intikal ettirir. İlgili Başmüdürlük konuyu inceleyerek mücbir sebep ve olağanüstü hal mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin gerekçeleri haklı bulur ise sertifikaların süresi en çok bir ay uzatılabilir.

Tevsik Edici Belgeler

Aşağıda sayılan belgeler, Menşe Belgesi kapsamındaki ürünlerin Türkiye veya Azerbaycan menşeli olduğu ve ilgili menşe ispat Yönetmeliğinin diğer koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla Oda, ihraç ve ithal Gümrük İdareleri tarafından ibrazı talep edilebilecek belgeler arasındadır:

• İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller;
• Türkiye veya Azerbaycan’da düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;
• Türkiye veya Azerbaycan’da düzenlenmiş veya hazırlanmış, maddeler üzerinde bu ülkelerde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;
• Kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik etmek üzere, Türkiye veya Azerbaycan’da bu Yönetmelik hükümleri uyarınca düzenlenmiş veya hazırlanmış Menşe Belgesi veya fatura beyanları.